Exodus rozpoczął się prawie rok temu, w pierwszych dniach rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Zachodnie agencje informacyjne, prezydent Władimir V. Putin wyciągnął dziennikarzy z Moskwy i zawiesił ich zbieranie wiadomości w Rosji w obliczu poważnego łamania wolności słowa. Niebezpieczeństwo dla dziennikarzy w kraju, w którym nagle przestępstwem jest opisywanie wojny jako „wojny”, jest wysokie.
Niektóre placówki, takie jak BBC, szybko rozpoczęły pracę w kraju; Inne, takie jak Bloomberg News, nie wróciły. Gazety, które kiedyś utrzymywały stałe moskiewskie biura, zaczęły rotować reporterów z bezpieczniejszych placówek, takich jak Berlin i Dubaj, iz powrotem. Jednak pomimo trudnej sytuacji zachodni korespondenci nadal mieli nadzieję, że ich praca będzie mogła być kontynuowana.
Nadzieję tę rozwiało aresztowanie z zeszłego tygodnia Iwan Gerszkowicz, reporter Wall Street Journal uważany za pierwszego amerykańskiego reportera oskarżonego o szpiegostwo w Rosji od upadku Związku Radzieckiego. Syn sowieckich imigrantów żydowskich, p. Dziennik odrzuca zarzuty wobec 31-letniego Gershkovicha, a administracja Bidena naciskała na jego uwolnienie.
Pan. Niezależnie od wyniku sprawy Gerszkowicza, jego aresztowanie było niezaprzeczalnym sygnałem, że zagraniczni korespondenci są od niedawna narażeni. Teraz organizacje informacyjne ponownie zastanawiają się, jak relacjonować jedną z najpilniejszych historii geopolitycznych na świecie, ponieważ ich dziennikarze są narażeni na jeszcze większe ryzyko.
„To odstrasza wszystkich” – powiedziała Polina Iwanowa, rosyjska korespondentka „Financial Times”, na niedawnej konferencji prasowej w Londynie, gdzie uczestnicy ustawili się w kolejce do Mr. Napisali listy poparcia dla Gerszkowicza. Więzienie Lefortowo W Moskwie.
„Kiedy pracujesz w miejscu takim jak Rosja, zwłaszcza gdy wszystko zmienia się bardzo, bardzo szybko, bardzo trudno jest przewidzieć, jaka będzie sytuacja w zakresie bezpieczeństwa” – powiedziała Iwanowa. „Musisz stale oceniać i próbować inteligentnie uwzględniać ryzyko, opierając się na znakach i sygnałach, a czasem na rzeczach w liściach herbaty”.
Pan. Gerszkowicz był akredytowany przez rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, co było kontynuowane po inwazji na Ukrainę i miało zapewnić pewien poziom ochrony zachodnim dziennikarzom. Powództwo przeciwko niemu obaliło to domniemanie. Od czasu aresztowania szef moskiewskiego biura The Journal uciekł z kraju. Podczas gdy dziennikarze New York Timesa często podróżowali do Rosji, obecnie nie ma tam korespondentów.
W szczególności dziennikarze amerykańscy obawiali się, że władze rosyjskie mogą ich zatrzymać w celu wywołania wymiany więźniów. Reporterzy będący obywatelami Europy byli postrzegani jako nieco mniej narażeni. Odcinek Gershkovicha pokazuje, że na razie wszystkie zakłady są wyłączone.
„Jest bardzo jasne, że żaden zagraniczny korespondent nie będzie odporny na tę represję”, powiedział Kulnosa Said, który monitoruje wolność prasy w Rosji dla Grupy Ochrony Dziennikarzy. „Świat traci to okno na Rosję, a Rosjanie tracą jedną z niewielu platform, których mogą słuchać”.
W piątek senatorowie Chuck Schumer, przywódca większości Demokratów, i Mitch McConnell, przywódca mniejszości republikańskiej, natychmiast wezwali Rosję do udziału w wyborach prezydenckich. Wydali rzadkie wspólne oświadczenie wzywające do uwolnienia Gershkovicha. „Dziennikarstwo nie jest przestępstwem” – napisali przywódcy.
Jak na naród coraz częściej postrzegany jako uosobienie represji i autokracji, Rosja do niedawna dawała zachodnim reporterom sporo swobody w relacjonowaniu swojej polityki, społeczeństwa i kultury. Reporterzy zakładali, że ich ruchy i komunikacja były monitorowane. Ale od połowy lat osiemdziesiątych Michael S. Reformy Gorbaczowa oznaczały, że zachodni dziennikarze mogli przeprowadzać wywiady z obywatelami i gromadzić dowody w biurokracji.
David Remnick, redaktor The New Yorker, powiedział, że obecna sytuacja jest „o 180 stopni inna” niż jego doświadczenie jako młodego reportera w Moskwie w latach 1988-1992.
„Oczywiście nasze telefony były na podsłuchu; Oczywiście, że nasze mieszkania są wadliwe – powiedział p. Remnick powiedział w wywiadzie. „Ministerstwo Spraw Zagranicznych było na nas. Nasza podróż została przerwana. Relacjonowaliśmy niezwykle swobodnie w porównaniu z całym sowieckim doświadczeniem.
W Rosji informacje podawane przez zachodnie media są czasami odbierane przez rzeczników rosyjskiego rządu, a lokalni dziennikarze ośmielają się cytować zagraniczne doniesienia podczas przesłuchiwania urzędników państwowych.
Dla Kremla obecność dziennikarzy z największych organizacji, takich jak BBC, CNN czy Agence France-Presse, była postrzegana jako oznaka legitymizacji rządu i jego wpływów na arenie światowej. Zagraniczne placówki również Mr. Dali rządowi Putina narzędzie do kształtowania jego globalnego wizerunku i przemawiania bezpośrednio do zachodnich elit.
Inwazja na Ukrainę zmieniła tę kalkulację. Pan. Aresztowanie Gerszkowicza p. Putin – który podjął szeroko zakrojone wysiłki, aby ukryć walki Rosji na Ukrainie przed opinią publiczną – może zobaczyć, jak zmniejsza się wykorzystanie przyjmowania zagranicznych dziennikarzy.
Obecnie w Rosji „propaganda jest totalna” — powiedziała pani Iwanowa z „Financial Times”. „Przeszedł od bycia najgłośniejszym głosem do bycia jedynym głosem, i to jest przejście, przez które Rosja przeszła w ciągu ostatniego roku”.
Gdy lokalni rosyjscy dziennikarze byli represjonowani lub wygnani, zachodnie organizacje informacyjne szukały sposobów na utrzymanie relacji z okupacji. Kilka organizacji nadal ma korespondentów w Moskwie, w tym BBC, CNN i Reuters. Wielu reporterów opracowuje podejście hybrydowe, dokonując sporadycznych wizyt przez Internet i szyfrując komunikację, aby pozostać w kontakcie ze źródłami. Na Ukrainie dziennikarze nadal relacjonowali konflikt z linii frontu.
Bill Keller, który pracował w Moskwie dla The Times w latach 1986-1991, powiedział, że Aresztowanie Gerszkowicza – Mr. Zdaniem Kellera „zakładnicy” to wyraźna próba rozmowy z zagranicznymi reporterami i obywatelami Rosji. Oni.
„Może to przedłużyć zwolnienia zagranicznych biur informacyjnych w Rosji, ale nie zatrzyma relacji z sąsiednich krajów” – powiedział. — powiedział Keller. Korespondenci zajmujący się Rosją z zagranicy mogą teraz bazować na obszarach tak bliskich jak kraje bałtyckie i Ukraina, które Moskwa kontrolowała w poprzednich pokoleniach.
Pan. Pani Gershkovich pomogła zebrać poparcie i zabezpieczyć jego wolność. Ivanova powiedziała, że „w ramach możliwych obszarów” organizacje informacyjne „będą starały się działać jak najwięcej w terenie”. „
„Oczywiście wiąże się to z wielkimi wyzwaniami, a proces kalkulacji jest bardzo trudny, a czasami spotykają cię rzeczy, których zupełnie się nie spodziewasz” – powiedział. „Ale raportowanie w terenie jest absolutnie konieczne”.
