CNN
—
Honduras formalnie nawiązał stosunki dyplomatyczne z Chinami, zerwał stosunki z Tajwanem, kończąc trwające od dziesięcioleci stosunki i cios zadany samorządnej demokracji wyspiarskiej w walce o uznanie.
„Rząd Republiki Hondurasu uznaje istnienie jednych Chin na świecie, a rząd Chińskiej Republiki Ludowej reprezentuje Chiny jako całość” – poinformowało ministerstwo spraw zagranicznych Hondurasu w oświadczeniu wydanym w sobotę czasu lokalnego.
„Tajwan jest niezbywalną częścią terytorium Chin i od dzisiaj rząd Hondurasu poinformował Tajwan o zerwaniu stosunków dyplomatycznych” – dodano.
Chiny, które nigdy nie rządziły Tajwanem, odmawiają utrzymywania stosunków dyplomatycznych z jakimkolwiek krajem uznającym Tajwan.
Większość ostatnich 40 lat spędziła na próbach odizolowania samorządnej demokracji wyspiarskiej poprzez alienację swoich sojuszników dyplomatycznych poprzez wsparcie ekonomiczne.
Honduras był jak dotąd jednym z 14 krajów, które dyplomatycznie uznały Tajpej w Pekinie.
Po ogłoszeniu Hondurasu Tajwan potwierdził, że stosunki zostały formalnie zerwane.
„Aby chronić suwerenność i godność narodową, postanowiliśmy natychmiast zawiesić stosunki dyplomatyczne z Hondurasem i zawiesić wszystkie programy współpracy dwustronnej” – powiedział minister spraw zagranicznych Joseph Wu na konferencji prasowej, dodając, że Tajwan prosi Honduras o zamknięcie ambasady w Tajpej.
W niedzielnym przemówieniu wideo prezydent Tajwanu Tsai Ing-wen powiedziała, że decyzja Hondurasu jest „głęboko godna ubolewania”.
„Represje i groźby nie zmieniają faktu, że Republika Chińska (Tajwan) i Chińska Republika Ludowa nie są sobie podporządkowane” – powiedziała Tsai.
„Nie podważą nalegań Tajwańczyków na wolność i demokrację oraz bycie częścią globalnej społeczności”, kontynuował, dodając, że Tajwan będzie współpracował z podobnie myślącymi krajami w celu promowania pokoju.
Chiny również potwierdziły ten ruch, podpisując w niedzielę „Wspólną deklarację w sprawie nawiązania stosunków dyplomatycznych” z Hondurasem.
„Oba rządy (Chin i Hondurasu) postanowiły się wzajemnie uznać i nawiązać stosunki dyplomatyczne na szczeblu dyplomatycznym, obowiązujące od dnia podpisania niniejszego oświadczenia” – czytamy w oświadczeniu chińskiego MSZ.
„Na świecie są tylko jedne Chiny, a rząd Chińskiej Republiki Ludowej jest jedynym legalnym rządem reprezentującym całe Chiny. Tajwan jest niezbywalną częścią chińskich granic” – dodano.
Prezydent Hondurasu Xiomara Castro ogłosił 14 marca, że transformacja jest bliska.
Castro, demokratyczny socjalista, który odniósł miażdżące zwycięstwo w 2021 r., powiedział w swoim manifeście dotyczącym polityki zagranicznej przed głosowaniem, że kraj Ameryki Środkowej chce nawiązać stosunki dyplomatyczne z Pekinem.
Komunistyczna Partia Chin nie wyklucza użycia siły w celu przejęcia Tajwanu pewnego dnia. Pod rządami prezydenta Xi Jinpinga Chiny zwiększyły militarną, dyplomatyczną i gospodarczą presję na wyspę, w tym zmuszając sojuszników Tajpej do zmiany lojalności.
Tajwan miał 56 sojuszników dyplomatycznych, kiedy stracił uznanie ONZ w 1971 roku. Liczba ta spadła do zaledwie 22, kiedy Tsai objął urząd w 2016 roku i od lat spada.
Większość pozostałych sojuszników Tajwanu to teraz małe kraje Ameryki Łacińskiej i Pacyfiku, a wszystkie najpotężniejsze gospodarki świata przeniosły uznanie na Pekin dziesiątki lat temu.
Pekin używa największego chińskiego rynku jako kija i marchewki, by wydobyć pozostałe kraje, podejście, które wielu ekspertów nazywa „dyplomacją dolara”.
Według Reutersa, kiedy Wyspy Salomona przekazały Pekinowi uznanie dyplomatyczne w 2019 r., kraj Pacyfiku otrzymał od Chin 8,5 miliona dolarów na finansowanie rozwoju.
Z drugiej strony Paragwaj, największy z pozostałych partnerów dyplomatycznych Tajwanu, napotkał ograniczenia w eksporcie soi i wołowiny do Chin. Jej prezydent, Mario Abdo Benitez, w zeszłym roku otwarcie wezwał Tajwan do zainwestowania 1 miliarda dolarów w jego kraju, aby mógł nadal opierać się „ogromnej” presji na opuszczenie sojuszu.
„Awans Chin stał się największym wyzwaniem dla naszej dyplomacji” – powiedział niedawno CNN Johnny Chiang, poseł z tajwańskiej opozycyjnej partii Kuomintang i członek parlamentarnej komisji spraw zagranicznych i bezpieczeństwa narodowego.
Powiedział, że Tajwan coraz częściej decyduje się nie sprzymierzać się z chińską „dyplomacją dolarową” – zamiast tego woli podkreślać wspólne wartości, takie jak demokracja.
Analitycy różnią się co do znaczenia, jakie przywiązują do utraty sojuszników Tajwanu.
Niektórzy twierdzą, że oficjalne relacje są cenne, ale tylko do pewnego momentu.
Posiadanie oficjalnych sojuszników daje Tajwanowi głos w społeczności międzynarodowej. Na przykład w październiku zeszłego roku 10 sojuszników dyplomatycznych Tajwanu podpisało list do sekretarza generalnego ONZ Antonio Guterresa, w którym potępili wykluczenie Tajwanu przez ONZ.
Jednak większość jej sojuszników, którzy przeżyli, jest stosunkowo niewielka i ma ograniczony wpływ na światową scenę.
„Występują głośno w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, ale ich liczba nie jest wystarczająca, aby przekonać innych, którzy głosują za Pekinem” – powiedział J. — powiedział Michał Kol.
Ale inni twierdzą, że globalne wpływy Tajwanu rosną pomimo utraty sojuszników.
Na przykład nieoficjalne stosunki Tajwanu ze Stanami Zjednoczonymi – które wycofały uznanie dyplomatyczne z Tajpej w 1979 roku – wydają się wielu pozostawać silne przez dziesięciolecia.
Brak stosunków dyplomatycznych nie przeszkodził ówczesnej przewodniczącej Izby Reprezentantów Nancy Pelosi w kontrowersyjnej wizycie w Tajpej w sierpniu – wizycie, na którą Chiny zareagowały gniewnie, przeprowadzając bezprecedensowe ćwiczenia wojskowe i strzelając rakietami w stronę wyspy.
To nie powstrzymuje obecnego przewodniczącego Izby Reprezentantów USA, Kevina McCarthy’ego, przed planowaniem spotkania z Chai na początku kwietnia, który planuje przejechać przez Stany Zjednoczone w drodze do Ameryki Środkowej.
Eksperci zwracają uwagę, że USA są największym gwarantem bezpieczeństwa wyspy w obliczu ewentualnej chińskiej inwazji i co roku dostarczają Tajwanowi broń – i to bez „oficjalnych” powiązań dyplomatycznych.
Wskazują również, że narody G7 (Stany Zjednoczone, Kanada, Francja, Niemcy, Włochy, Japonia i Wielka Brytania) szybko wyraziły zaniepokojenie po chińskich ćwiczeniach wojskowych po Pelosi.
Rola Tajwanu jako światowego lidera w dostarczaniu chipów półprzewodnikowych potrzebnych do wszystkiego, od laptopów po zaawansowaną broń — oraz głównego partnera handlowego dla wielu zachodnich demokracji.
Jak niedawno powiedział CNN Lev Nachman, adiunkt nauk politycznych na National Chengchi University, „Partnerzy dyplomatyczni Tajwanu zapewniają znaczące wsparcie, na przykład zezwalając na oficjalne wizyty na Tajwanie. Ale często pytamy, czy pewnego dnia Tajwan nie będzie miał formalnych partnerów dyplomatycznych, co tak naprawdę się zmieni? A odpowiedź brzmi nie tak bardzo”.
